Ponożej zamieszczoni tekst i odnośniki do rezolucji ustawodawczej Parlamentu Europejskiego z dnia 22 maja 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany stawek celnych mających zastosowanie do przywozu niektórych towarów pochodzących lub wywożonych bezpośrednio lub pośrednio z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi (COM(2025)0034 – C10-0006/2025 – 2025/0021(COD))
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2025)0034),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 207 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C10‑0006/2025),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 26 marca 2025 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 60 Regulaminu,
– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego (A10-0087/2025),
1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 22 maja 2025 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/... w sprawie zmiany stawek celnych mających zastosowanie do przywozu niektórych towarów pochodzących lub wywożonych z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą(1),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Przywóz do Unii mocznika i nawozów azotowych z Federacji Rosyjskiej w 2023 r. był na znaczącym poziomie i wyniósł 3,6 mln ton, a w 2024 r. znacząco wzrósł w porównaniu z 2023 r. Poziom przywozu do Unii towarów rolnych objętych niniejszym rozporządzeniem (zwanych dalej „przedmiotowymi towarami rolnymi”) z Federacji Rosyjskiej jest na stosunkowo niskim poziomie w przypadku większości tych towarów, ale mógłby znacząco wzrosnąć, jeżeli obecne warunki handlowe utrzymają się.
(2) Unijny przywóz nawozów objętych niniejszym rozporządzeniem (zwanych dalej „przedmiotowymi nawozami”) odzwierciedla obecnie sytuację zależności gospodarczej od Federacji Rosyjskiej. Ponadto przywóz przedmiotowych towarów rolnych mógłby stworzyć podobną i dodatkową zależność gospodarczą od Federacji Rosyjskiej, której w obecnych okolicznościach należy zapobiegać i którą należy ograniczać, aby chronić rynki Unii i jej bezpieczeństwo żywnościowe.
(3) Unijne wspólne stawki celne erga omnes są stawkmi celnymi względem kraju najbardziej uprzywilejowanego stosowanymi obecnie w odniesieniu do przywozu przedmiotowych towarów rolnych i przedmiotowych nawozów (zwanych dalej „przedmiotowymi towarami”). Te stawki celne są w tym momencie bardzo zróżnicowane. W zależności od przedmiotowegych towarów niektóre stawki celne są ustalone na poziomie zerowym lub bardzo niskim, a w innych przypadkach są tak wysokie, żewymiana handlowa nie ma miejsca.
(4) Dalszy przywóz przedmiotowych towarów z Federacji Rosyjskiej na obecnych warunkach mógłby sprawić, że Unia będzie narażona na środki przymusu ze strony Federacji Rosyjskiej. W szczególności potencjalny wzrost przywozu przedmiotowych towarów z Federacji Rosyjskiej mógłby zakłócić rynek unijny i negatywnie wpłynąć na producentów unijnych. Niezbędne jest zatem wprowadzenie odpowiednich środków taryfowych w celu zaradzenia obecnej i potencjalnej zależności gospodarczej Unii od przywozu przedmiotowych towarów z Federacji Rosyjskiej. Powinno się to odbyć przez położenie kresu obecnej sytuacji, w której przedmiotowe towary są wprowadzane na rynek Unii na równie korzystnych warunkach, jak te stosowane względem towarów pochodzących z innych źródeł korzystających z zasady największego uprzywilejowania.
(5) Obecnie przywóz przedmiotowych nawozów z Federacji Rosyjskiej już wzrasta i może nadal wzrastać w szybkim tempie, jeżeli dodatkowa produkcja rosyjska zostanie przekierowana do Unii. Taki potencjalny wzrost przywozu z Federacji Rosyjskiej zakłóciłby unijny rynek przedmiotowych nawozów i zaszkodziłby unijnym producentom nawozów azotowych, którym już teraz trudno jest konkurować z przywozem z Federacji Rosyjskiej, ponieważ ceny gazu w Unii utrzymują się na wysokim poziomie. Długoterminowe utrzymanie się unijnego przemysłu nawozów azotowych na rynku ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego Unii, ponieważ unijny sektor rolny potrzebuje przedmiotowych nawozów do produkcji żywności. Rozwiązanie problemu rosnącej zależności od przywozu przedmiotowych nawozów z Federacji Rosyjskiej oraz utrzymanie rentowności autonomicznego unijnego przemysłu nawozów azotowych ma zatem zasadnicze znaczenie dla zapewnienia i utrzymania bezpieczeństwa żywnościowego Unii. Aby zapobiec przyszłej zależności od przywozu towarów rolnych z Federacji Rosyjskiej, konieczne jest również dostosowanie poziomów stawek celnych na przedmiotowe towary rolne.
(6) Środki taryfowe należy również wprowadzić w odniesieniu do Republiki Białorusi, aby zapobiec potencjonalnemu przekierowywaniu przywozu z Federacji Rosyjskiej do Unii przez Republikę Białorusi z uwagi na bliskie powiązania polityczne i gospodarcze Republiki Białorusi z Federacją Rosyjską. Takie przekierowanie potencjalnego przywozu mogłoby nastąpić, gdyby unijne stawki celne na przywóz przedmiotowych towarów z Republiki Białorusi pozostały niezmienione. Przywóz przedmiotowych towarów, które pochodzą lub są wywożone, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi do Unii, powinien zatem podlegać wyższym należnościom celnym niż przywóz z innych państw trzecich.
(7) Przywóz z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi nie powinien podlegać niższym stawkom celnym w ramach unijnych kontyngentów taryfowych na podstawie zasady największego uprzywilejowania. Obniżone stawki określone w unijnych kontyngentach taryfowych na towary wymienione w załącznikach do niniejszego rozporządzenia nie powinny zatem mieć zastosowania do towarów pochodzących lub wywożonych do Unii, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej lub Republiki Białorusi .
(8) Nie oczekuje się, że planowane podwyższenie ceł wpłynie negatywnie na globalne bezpieczeństwo żywnościowe, ponieważ podwyższenie stawek celnych ma zastosowanie wyłącznie do przywozu do Unii i nie ma wpływu na przedmiotowe towary, jeżeli są one przewożone jedynie tranzytem przez terytorium Unii do państw trzecich będących ostatecznym miejscem przeznaczenia. Wręcz przeciwnie, planowane podwyższenie unijnych należności celnych przywozowych może zwiększyć wywóz przedmiotowych towarów do państw trzecich i zwiększyć w tych państwach trzecich dostępność dostaw.
(9) Jednocześnie nawozy odgrywają ważną rolę w bezpieczeństwie żywnościowym, a także w stabilności finansowej rolników w Unii. Należy zatem zapewnić rolnikom w Unii przewidywalny i wystarczający dostęp do nawozów po przystępnych cenach, co z kolei powinno przyczynić się do stabilizacji rynków rolnych. W okresie przejściowym proponowany środek pobudziłby zwiększenie produkcji w Unii oraz umożliwiłby rozbudowę alternatywnych źródeł dostaw od innych partnerów międzynarodowych, minimalizując ryzyko znacznego wzrostu cen nawozów dla rolników w Unii. W tym celu Komisja powinna ściśle monitorować zmiany cen nawozów na rynku unijnym. W przypadku znacznego wzrostu cen nawozów Komisja powinna ocenić sytuację i podjąć wszelkie odpowiednie działania w celu zaradzenia takiemu wzrostowi cen.
(10) Planowane podwyższenie ceł jest spójne z działaniami zewnętrznymi Unii w innych dziedzinach, jak określono w art. 21 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). W ostatnich latach, a w szczególności od 2022 r., relacje między Unią a Federacją Rosyjską znacznie pogorszyły się. To pogorszenie relacji wynika z rażącego lekceważenia prawa międzynarodowego przez Federację Rosyjską, a w szczególności z jej niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Od lipca 2014 r. Unia stopniowo nakłada środki ograniczające w odniesieniu do handlu z Federacją Rosyjską w odpowiedzi na działania podejmowane przez Federację Rosyjską przeciwko Ukrainie.
(11) Federacja Rosyjska jest członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO). Unia może jednak obecnie, na mocy wyjątków mających zastosowanie zgodnie z Porozumieniem ustanawiającym Światową Organizację Handlu (zwanym dalej „porozumieniem WTO”), a w szczególności art. XXI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (wyjątki spowodowane względami bezpieczeństwa), pominąć obowiązek traktowania towarów przywożonych z Federacji Rosyjskiej zgodnie z zasadą największego uprzywilejowania oraz nie uniemożliwia się Unii nakładania ceł przywozowych wyższych niż te zawarte w unijnej liście koncesyjnej zobowiązań taryfowych w odniesieniu do handlu towarami, jeżeli Unia uzna takie środki za konieczne w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Unii.
(12) W ostatnich latach pogorszeniu uległy również relacje między Unią a Republiką Białorusi z powodu lekceważenia przez Republikę Białorusi prawa międzynarodowego, podstawowych wolności i praw człowieka, a także z powodu poparcia tego kraju dla prowadzonej przez Federację Rosyjską wojny napastniczej przeciwko Ukrainie. Od października 2020 r. Unia stopniowo nakłada środki ograniczające dotyczące handlu z Republiką Białorusi.
(13) Republika Białorusi nie jest członkiem WTO. Unia nie jest zatem zobowiązana na mocy porozumienia WTO do traktowania towarów pochodzących z Republiki Białorusi zgodnie z zasadą największego uprzywilejowania ani innego traktowania wynikającego z tego porozumienia. Ponadto istniejące umowy handlowe między Unią a Republiką Białorusi dopuszczają działania uzasadnione na podstawie mających zastosowanie klauzul dotyczących wyjątków, w szczególności wyjątków spowodowanych względami bezpieczeństwa.
(14) W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do określania sposobów monitorowania wielkości przywozu należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011(2).
(15) Zgodnie z zasadą proporcjonalności konieczne i stosowne jest ustanowienie przepisów podwyższających stawki celne na przedmiotowe towary ze skutkiem natychmiastowym, po pierwsze, aby osiągnąć podstawowy cel, jakim jest zapewnienie, aby przedmiotowe towary, które pochodzą lub są wywożone, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi, nie zakłócały unijnego rynku przedmiotowych towarów; oraz po drugie, aby wdrażać wspólną politykę handlową i ograniczać przywóz do Unii przedmiotowych towarów z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi w odpowiedzi na obawy, że taki przywóz mógłby mieć negatywny wpływ na rynek wewnętrzny Unii i niekorzystnie wpłynąć na bezpieczeństwo żywnościowe Unii. Niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia założonych celów, zgodnie z art. 5 ust. 4 TUE.
(16) Aby zapobiec dalszej zależności gospodarczej Unii od przywozu przedmiotowych towarów z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
1. Towary klasyfikowane w pozycjach dotyczących kodów Nomenklatury scalonej (CN) wymienionych w załączniku I, które są przywożone do Unii i które pochodzą lub są wywożone, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej lub Republiki Białorusi, podlegają dodatkowej stawce celnej ad valorem w wysokości 50 %, która ma być stosowana oprócz mającej zastosowanie stawki celnej określonej we wspólnej taryfie celnej. Takie towary pochodzące lub wywożone, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej lub Republiki Białorusi nie kwalifikują się do niższych należności celnych przywozowych w przypadku ograniczonych ilości (kontyngentów taryfowych), w przypadku gdy należności te mają zastosowanie zgodnie z zobowiązaniasmi Unii wynikającymi z porozumienia WTO lub w przypadku gdy kontyngenty taryfowe zostały otwarte przez Unię na innej podstawie.
2. Towary klasyfikowane w pozycjach dotyczących kodów CN wymienionych w załączniku II, które są przywożone do Unii i które pochodzą lub są wywożone, bezpośrednio lub pośrednio, z Federacji Rosyjskiej lub Republiki Białorusi, podlegają następującym stawkom celnym:
a) w odniesieniu do towarów objętych kodem CN 3102:
(i) 6,5 % ad valorem + 40 EUR/t od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r.;
(ii) 6,5 % ad valorem + 60 EUR/t od dnia 1 lipca 2026 r. do dnia 30 czerwca 2027 r.;
(iii) 6,5 % ad valorem + 80 EUR/t od dnia 1 lipca 2027 r. do dnia 30 czerwca 2028 r.;
(iv) 6,5 % ad valorem + 315 EUR/t od dnia 1 lipca 2028 r.;
b) w odniesieniu do towarów objętych kodami CN 3105 20, 3105 30, 3105 40, 3105 51, 3105 59 i 3105 90:
(i) 6,5 % ad valorem + 45 EUR/t od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r.;
(ii) 6,5 % ad valorem + 70 EUR/t od dnia 1 lipca 2026 r. do dnia 30 czerwca 2027 r.;
(iii) 6,5 % ad valorem + 95 EUR/t od dnia 1 lipca 2027 r. do dnia 30 czerwca 2028 r.;
(iv) 6,5 % ad valorem + 430 EUR/t od dnia 1 lipca 2028 r.;
3. Niezależnie od ust. 2, jeżeli łączna wielkość przywozu towarów wymienionych w lit. a) lub b) tego ustępu osiągnie następujące progi, Komisja w ciągu 21 dni nakłada cło na poziomie określonym odpowiednio w lit. a) pkt (iv) lub lit. b) pkt (iv) tego ustępu w odniesieniu do pozostałego przywozu tych towarów w danym okresie:
a) 2,7 mln ton od dnia 1 lipca 2025 r. do dnia 30 czerwca 2026 r.;
b) 1,8 mln ton od dnia 1 lipca 2026 r. do dnia 30 czerwca 2027 r.;
c) 0,9 mln ton od dnia 1 lipca 2027 r. do dnia 30 czerwca 2028 r.;
4. Komisja może przyjmować akty wykonawcze określające sposoby monitorowania wielkości przywozu, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 3 ust. 2.
Artykuł 2
1. Komisja monitoruje stosowane w Unii ceny towarów wymienionych w załączniku II przez okres czterech lat od dnia… [data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
2. W przypadku gdy w okresie, o którym mowa w ust. 1, poziomy cen towarów wymienionych w załączniku II znacznie przekroczą poziomy cen z 2024 r., Komisja ocenia sytuację i podejmuje wszelkie odpowiednie działania w celu zaradzenia takiemu wzrostowi cen. W stosownych przypadkach takie działania mogą obejmować wnioski o czasowe zawieszenia ceł na te towary przywożone i pochodzące z krajów innych niż Federacja Rosyjska lub Republika Białorusi.
Artykuł 3
1. Komisję wspomaga Komitet Kodeksu Celnego ustanowiony na mocy art. 285 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013(3). Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 4 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
Artykuł 4
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
W odniesieniu do towarów wymienionych w załączniku I, niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia … [cztery tygodnie od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia].
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w …
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady
Przewodnicząca Przewodniczący / Przewodnicząca
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 22 maja 2025 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany stawek celnych mających zastosowanie do przywozu niektórych towarów pochodzących lub wywożonych bezpośrednio lub pośrednio z Federacji Rosyjskiej i Republiki Białorusi (COM(2025)0034 – C10-0006/2025 – 2025/0021(COD)).
Źródło: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-10-2025-0109_PL.html
