20 kwietnia 2022 r. w Warszawie odbyło się III posiedzenie Rady do spraw Młodych Rolników przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych. Gośćmi posiedzenia byli: Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Henryk Kowalczyk, Sekretarz Stanu w MRiRW – Krzysztof Ciecióra, Dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich w MRiRW – Joanna Czapla oraz Zastępca Dyrektora Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej – Ireneusz Leśnikowski. W spotkaniu udział wziął także Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz.
Pani Joanna Czapla - Dyrektor Departamentu Płatności Bezpośrednich poinformowała o proponowanych 16 ekoschematach w Planie Strategicznym, w ramach których są dwie interwencje obecnie wspierane w ramach II filaru, czyli dobrostan zwierząt oraz rolnictwo ekologiczne. Te działania MRiRW przesuwa z II do I filaru. Zmiana jaka będzie w rolnictwie ekologicznym - będą to zobowiązania roczne. Dalej jednostki certyfikujące będą weryfikować te gospodarstwa. Roczne zobowiązania wynikają z kwestii budżetowych - jak wchodzimy do I filara to mamy rozliczenia roczne. I kończymy budżet wieloletni na 2027 roku. W związku z tym musimy wszystko rozliczyć do 2027 roku. Natomiast w II filarze są płatności wieloletnie i zasada n+2, czyli de facto pieniądze można wydatkować do 2029 roku. W związku z tym, że te dwa działania zostały przeniesione do I filara nie można nakładać na rolników obowiązku, żeby przez 5 lat kontynuowali zobowiązanie. MRiRW chce trochę to obwarować przepisami krajowymi – żeby maksymalnie w konwersji rolnik mógł być do 3 lat, a jeśli wykracza poza 3 lata to otrzyma płatności po konwersji. Dyrektor Czapla poinformowała, że mocno zwiększają się stawki w rolnictwie ekologicznym, nie będzie to koperta, będą dostosowania. Resort rolnictwa obawia się raczej, że będzie mniej rolników chętnych niż dostępnych środków. Ponadto, MRiRW chce wprowadzić uproszczone zasady dla małych gospodarstw do 10 ha oraz dodatkową premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą - jeśli od 0,5 do 1,5 DJP jest w gospodarstwie to wtedy rolnik otrzyma ok. 500 zł dopłaty do hektara (dopłata do powierzchni, gdyż w rolnictwie ekologicznym nie można płacić do zwierzęcia).
W kwestii dobrostanu Dyrektor Czapla poinformowała, że jest on wdrażany od dwóch lat i będzie poszerzony o inne gatunki: kozy, drób (głównie brojlery i kury nioski, indyki), kaczki nie bo generalnie drób w ogóle nie jest wspierany stricte w ramach płatności bezpośrednich. Szacunki budżetu na dobrostan są już dość wysokie. Resort rolnictwa musi zobaczyć jakie będzie zainteresowanie i zapotrzebowanie ze strony rolników, wtedy się okaże się czy dysponujemy wolnymi środkami. W kwestii loch - resort chce trochę poluzować wymogi, w zapisach jest że w jarzmach można utrzymywać tylko do 8 dni w okresie okołoporodowym – a chcą zwiększyć do 14 dni.
Poruszono także temat rolnictwa węglowego, które docelowo ma służyć wprowadzeniu systemu certyfikacji uprawnień – podobnie jak przy ETS - handel uprawnieniami do emisji. Na tym rolnicy zdaniem Pani Dyrektor mogą zyskać. Do tej pory nie korzystali z tego, że magazynują węgiel w glebie. Na poziomie unijnym jest dyskutowany pomysł, żeby wciągnąć rolników do tego systemu rozliczeń klimatycznych i żeby mogli na tym skorzystać np. jeśli rolnik w rolnictwie ekologicznym wykonuje różne zabiegi np. zmianowanie, dywersyfikacja na polu dwa razy w ciągu pięciolatki, zastosowanie międzyplonu czy przeoranie obornika – to są wszystko praktyki, które służą zwiększeniu zawartości węgla. Każda z tych praktyk będzie docelowo wyceniona ryczałtem (prawdopodobnie w zależności od jakiej gleby) ile się tego węgla tam akumuluje i taka praktyka będzie mieć swój certyfikat. Te uprawnienia rolnik będzie mógł sprzedawać. Trzeba będzie ustanowić jednostkę certyfikującą. Członkowie Rady zgłosili propozycję, aby była to instytucja państwowa, a nie podmiot prywatny.
Źródło: KRIR
